Jest to choroba wprawdzie łatwo wykrywalna i stosunkowo prosta do leczenia w początkowej fazie, ale nierozpoznana i nieleczona postępuje niezauważenie i doprowadza do przedwczesnej śmierci lub do schyłkowej niewydolności nerek. Mimo to, 9 na 10 osób nie jest świadomych swojej choroby i jest ona rozpoznawana zbyt późno2.
Rola lekarza rodzinnego w pierwszym etapie diagnozowania tej jednostki chorobowej jest kluczowym elementem postępowania diagnostyczno-terapeutycznego. Wczesne stadia przewlekłej choroby nerek przebiegają zazwyczaj bezobjawowo, dlatego istotna jest edukacja chorych, wykonywanie badań przesiewowych i wczesne wdrożenie odpowiednich metod leczenia3.
Przewlekła choroba nerek zwiększa wielokrotnie sercowo-naczyniowe ryzyko zgonu oraz prawdopodobieństwo choroby nowotworowej. Ocenia się, że co roku z powodu tej choroby umiera przedwcześnie około 80 000 osób, a spowolnienie jej postępu o 30% wydłużyłoby w ciągu kilku lat średnią długość życia w Polsce o ponad 2 lata1.
Schyłkowa niewydolność nerek wiąże się z bardzo wysoką śmiertelnością, zachorowalnością na choroby współistniejące (powikłania) i obniżoną jakością życia. Dializoterapia stanowi istotne duże obciążenie finansowe dla systemu ochrony zdrowia. Możliwość terapii PChN w jej mniej zaawansowanych stadiach może znacząco obniżyć koszty społeczne i ekonomiczne leczenia tej choroby i jej powikłań, a także może pozwolić utrzymać aktywność zawodową chorych1.
Najskuteczniejszym sposobem wykrycia problemów z nerkami jest podstawowe badanie profilaktyczne – ogólne badanie moczu oraz pomiar stężenia kreatyniny z krwi. Bardzo ważne jest wyodrębnienie grup pacjentów, u których występuje wysokie ryzyko zachorowania na przewlekłą chorobę nerek:
- w wieku >60 r. ż. (szczególnie z różnymi chorobami towarzyszącymi),
- z przewlekłymi chorobami nerek (w tym z wadami nerek),
- ze zmianami w badaniu ogólnym moczu (na przykład białkomocz lub krwinkomocz),
- z powtarzającymi się zakażeniami nerek i dróg moczowych (szczególnie dzieci),
- z cukrzycą,
- z nadciśnieniem tętniczym, szczególnie opornym na leczenie,
- z chorobami układowymi3.
Na podstawie wyników badań lekarz rodzinny decyduje o dalszym postępowaniu terapeutycznym u danego chorego lub skierowaniu pacjenta do nefrologa.
Referencje:
- MAHTA Sp. z o.o. Dostęp do świadczeń nefrologicznych w Polsce, 2019.
- GBD Chronic Kidney Disease Collaboration, Lancet, 2020; 395(10225); 709-733.
- Katarzyna Panasiuk-Kamińska i wsp., Rola lekarza rodzinnego w opiece nad pacjentem z przewlekłą chorobą nerek. Forum Medycyny Rodzinnej 2016, vol 10, no 4, 189–195
NEFR/21/02/13_npr
